Startpagina > Blog > Blogartikel
Gepubliceerd op 26 oktober 2023.
De laatste tijd komt het steeds vaker in het nieuws: vasten. Televisieprogramma’s en documentaires richten zich steeds meer op het concept van vasten. Maar wat is vasten eigenlijk en wat doet vasten met je lichaam? In dit blog nemen we een kijkje in de wereld van het vasten en verduidelijken we een aantal aspecten die ermee gepaard gaan.
Vasten is een eeuwenoude praktijk die al duizenden jaren door verschillende culturen wereldwijd wordt toegepast. In tegenstelling tot diëten, waarbij de focus vaak ligt op het verminderen van de dagelijkse calorie-inname, gaat het bij vasten om het volledig onthouden van calorieën voor een bepaalde periode. Hoewel beide benaderingen kunnen leiden tot een calorietekort, verschillen ze fundamenteel in hun effect op het lichaam. Bij een dieet wordt de calorie-inname over de hele dag verminderd, wat betekent dat je aan het einde van de dag minder calorieën hebt ingenomen dan je hebt verbruikt. Vasten daarentegen houdt in dat je voor een specifieke tijdsperiode helemaal geen calorieën inneemt.
Vasten heeft unieke biochemische effecten op het lichaam, deze effecten verschillen van die van een caloriebeperkend dieet. Het kan leiden tot een lagere calorie-inname dan je verbruikt, maar dat is niet altijd het geval. Enkele van de meest opmerkelijke effecten van vasten zijn:
Verderop in dit blog bespreken we deze effecten van vasten uitgebreider.
Intermittent vasten of intermittent fasting (IF), ook wel vasten met tussenpozen genoemd, is een vorm van vasten die veel aandacht krijgt in de media. Bij deze benadering wissel je periodes van eten en drinken van calorierijke voedingsmiddelen af met periodes van vasten. Een van de meest populaire schema's is het 16:8 principe, waarbij je gedurende 16 uur vast en binnen een tijdsbestek van 8 uur je maaltijden nuttigt.
Naast het 16:8 schema zijn er ook andere varianten van intermittent vasten. Zo is er een methode waarbij je vijf dagen normaal eet en twee dagen vast, met een beperkte inname van ongeveer 500 kcal op de vastendagen. Andere vormen zijn bijvoorbeeld om de dag vasten of elke dag slechts één maaltijd nuttigen.
Tijdens de vastenperiodes is het toegestaan om koffie, thee en water te drinken, zonder suiker natuurlijk! Wil je meer weten over intermittent vasten of zelf deze vorm gaan toepassen? Lees dan ons blog ‘starten met intermittent fasting’.
Voor mij is vasten meer dan slechts een dieet; het is een levenswijze. Het biedt niet alleen structuur en ritme aan mijn dag, maar heeft ook tal van andere positieve effecten die verder gaan dan de voordelen van traditionele diëten. Als een voorstander van verschillende vormen van vasten, kan ik zeggen dat het me daadwerkelijk beter doet voelen, een ervaring die niet altijd wordt gedeeld door mensen die 'normale' diëten volgen.
De populariteit van vasten groeit de laatste jaren gestaag. Deze trend verspreidt zich vaak via mond-tot-mondreclame, waarbij mensen zich afvragen: "Wat heb ik te verliezen? Zou het ook voor mij kunnen werken?" Een bijkomend voordeel is dat vasten over het algemeen minder kostbaar is dan andere diëten die afhankelijk zijn van speciale pillen, poeders, repen en shakes. Deze factoren hebben ook de aandacht van diverse media getrokken.
Vasten wordt vaak geassocieerd met honger. De term 'honger' wekt bij veel mensen negatieve associaties op. Als we beter begrijpen wat honger precies is en welke positieve effecten het kan hebben, kunnen we honger in deze context positiever zien. Het gevoel van geen voedsel in het lichaam kan zelfs leiden tot een euforisch gevoel. De cognitieve functies verbeteren erdoor. Mensen zijn in staat zich beter te concentreren en after-dinner-dips komen veel minder vaak voor en zijn minder extreem.
Een van de meest aantrekkelijke voordelen van vasten is ongetwijfeld het gewichtsverlies. Dit is echter niet zomaar een simpel verhaal van calorieën tellen. Tijdens het vasten, vooral bij intermittent fasting, schakelt je lichaam over naar een andere energiebron: je opgeslagen vet. Dit komt omdat de glycogeenvoorraden in je lever en spieren opraken als je geen calorieën inneemt.
Het resultaat? Je lichaam begint zowel onderhuids als visceraal (buik) vet te verbranden. Maar het verhaal stopt hier niet. Naast vetverlies verlies je ook vocht, wat in de eerste dagen of weken kan leiden tot een snelle afname van je gewicht. Het is belangrijk om je niet blind te staren op deze snelle resultaten. Je lichaam wordt namelijk efficiënter in het verbranden van vet als je regelmatig vast.
Bovendien is vet een bijzonder efficiënte brandstof. Een gram vet levert meer energie dan een gram koolhydraten. Dit maakt het een uitstekende energiebron voor iedereen, of je nu een actieve sporter bent of niet. Vooral voor duursporters kan deze omschakeling naar vetverbranding bijzonder voordelig zijn.
Tijdens het vasten ervaar je een stijging in het groeihormoon, dat een cruciale rol speelt in zowel spier- als botopbouw en vetverbranding. Dit hormoon werkt samen met glucagon en hormone-sensitive lipase, twee andere hormonen die bijdragen aan energieproductie en vetverbranding. Wanneer je eet, produceert je lichaam insuline, een hormoon dat energie opslaat in de vorm van glycogeen en vet. Insuline remt de productie van vetverbrandende hormonen zoals het groeihormoon. Bovendien stimuleert insuline het hongergevoel, wat vasten vaak makkelijker vol te houden maakt dan calorie-beperkende diëten. Dit komt omdat insuline samenwerkt met het hormoon ghreline, dat de eetlust stimuleert. Het mentale aspect van deze hormonale interacties is vaak minder uitdagend bij vasten; als het hongergevoel opkomt, verdwijnt het meestal net zo snel weer.
Na ongeveer 12 uur vasten schakelt het lichaam over op autofagie. In deze 'opruimstand' verwijderen lichaamscellen dode of beschadigde onderdelen. Deze 'reset' helpt veroudering tegen te gaan. Omdat er geen voedsel verteerd wordt, is constante alertheid van het immuunsysteem niet nodig. Hierdoor blijft de 'postprandiale inflammatierespons' uit. Dit vermindert risicofactoren voor welvaartsziekten zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, obesitas, Alzheimer en zelfs kanker.
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat mensen die aan intermittent fasting (IF) doen, een verbeterd cholesterol- en vetprofiel, betere bloeddruk en lagere nuchtere bloedsuikerspiegel ervaren. Dit bevordert de gezondheid op zowel de korte als de lange termijn.
In het begin ervaren veel mensen meer honger als ze starten met intermittent vasten, vooral als ze gewend zijn om elke ochtend te eten. Echter, het idee dat je moet eten om je 'verbrandingsmotor' te starten is achterhaald. Als je last krijgt van duizeligheid, lusteloosheid of hoofdpijn, is het belangrijk om deze signalen niet te negeren. Je kunt dan beginnen met wat voedselinname en proberen de vastenperiode geleidelijk uit te breiden om je lichaam aan het nieuwe eetritme te laten wennen.
De 16:8 methode, waarbij je 16 uur vast en 8 uur eet, is voor veel mensen goed in te passen in het dagelijks leven. Hierbij wordt vaak het ontbijt overgeslagen, waardoor sociale eetmomenten zoals de lunch op het werk en het diner met het gezin gewoon door kunnen gaan. Als je te maken hebt met bepaalde aandoeningen of ziektes, zowel mentaal als fysiek, is het raadzaam om eerst contact op te nemen met je huisarts of specialist voordat je begint met intermittent vasten. Het is niet voor iedereen de ideale oplossing, maar het kan in veel gevallen zeker bijdragen aan een betere levenskwaliteit.
Bij IVS Opleidingen draait het allemaal om groei, ontwikkeling en het nastreven van je passies. Onze roots in Verzorging en Sportmassage hebben ons gevormd en gedreven om kwaliteitsonderwijs aan te bieden dat echt een verschil maakt.
Onze leefstijlcoach opleiding, met een uitgebreide module over voeding, sluit naadloos aan bij de thema's die in deze blog zijn besproken. We begrijpen dat voeding een sleutelrol speelt in onze algehele gezondheid en welzijn, en met onze opleiding willen we jou de tools en kennis geven om anderen te helpen op hun pad naar een gezondere levensstijl.
Of je nu al een gezondheidsprofessional bent, of iemand die een carrièreswitch overweegt naar de wellness-sector, onze opleiding leefstijlcoach biedt een stevige basis om je te helpen groeien en excelleren in wat je doet. Bij IVS Opleidingen doen we dit allemaal in een toegankelijke, betrokken en inspirerende omgeving. Dus, waar wacht je nog op? Duik in de wereld van IVS Opleidingen, en ontdek hoe wij je kunnen ondersteunen in je professionele reis.
Lars van Kester is een deskundige op het gebied van voeding en orthomoleculaire therapie, met een solide achtergrond in biomedische wetenschappen en voeding en gezondheid. Na zijn studie aan de Universiteit Antwerpen en de Wageningen University, heeft hij zich gespecialiseerd in orthomoleculaire revalidatie en therapie, waarbij hij zich richt op preventie, revalidatie en optimalisatie van gezondheid door middel van voedingsstrategieën. Momenteel is hij de Orthomoleculaire Revalidatie Specialist bij ELVEKA - Healthcare en dient als Orthomoleculair Therapeut bij VICTORIA Health and Performance in Rotterdam. Hoewel hij ook een bekwame fysiotherapeut is, met ervaring in ouderenzorg, revalidatie en sportbegeleiding, ligt zijn primaire focus nu op het integreren van voedingswetenschap in revalidatieprogramma's om het algehele welzijn en de prestaties van individuen te verbeteren.
Copyright © 1980 - 2024 IVS Opleidingen, alle rechten voorbehouden.
IVS Opleidingen
